Oqo na yavu vinaka duadua me caka kina na mape ni vakasama
Na vakasama ni kena caka e dua na mape ni vakasama ena kauti keda taucoko vei ira na qasenivuli taumada kei na koronivuli torocake ka ra vakarawarawataka na ulutaga taucoko ka vakavurea na o sinai ena itukutuku, ia na dina oya, ena gauna oqo ni da sa tubu cake, eda rawa ni raica ni sa iyaragi cecere me vakasotara vata na itukutuku ka vakamacalataka e dua na ulutaga, eda raica ni vakasama vinaka meda kila na yavu meda cakava mape ni vakasama.
Kevaka o lomatarotarotaka tiko se semati vakacava oqo ki na iVakatagedegede Ni Kena Vakau kei na Volai ni iTukutuku ni American Psychological Association's (APA) iVakatagedegede ni Volavola, e dodonu mo kila ni mape ni vakasama e dua na iyaragi totoka ni kena vakauti mai na iulutaga era tu kina na itukutuku. Me kena ivakaoti, sa vakadinadinataki ni so na tamata era na laurai vakalevu cake mai vei ira tale eso ka ra veitaratara sara ga vaka ono na gauna e mana cake mai na vosa e gusu; mientras que algunos comprenden un compilado de información en letras, otros necesitan una herramienta que “entre por los ojos” para comprender de qué va un tema en particular.
Me kena ikuri, e sa dua na iyaya totoka ka totoka sara me laurai vakalevu kina na nomu diqiri, vakasama se itukutuku vakadidike se itukutuku vakadidike, e dina sara, ka sega ni vakacacana na kedra iyaloyalo, baleta ni keimami vinakata me tiko vei keimami e dua na tesisisi ena kena ituvaki vakacakacaka. Nanuma tiko, eda sega ni cakava e dua na ivola ni itaba.
Matai ni ka me liu: na cava na mape ni vakasama?
Io, mo na tekivu mai na ivakatekivu. Keirau a veivosakitaka na mape ni vakasama. A tuvai na iyaya ni cakacaka cecere oqo mai vei Joseph D. Vakaleqai, un profesor estadounidense y emérito de la universidad de Cornell e investigador científico de alto renombre que trabajó también en el Instituto de Cognición Humana y de Máquinas de Florida. Novak se hizo con un nombre en los años 70 por crear la teoría del mapa conceptual y, una década después, se hizo ciudadano español.
La teoría de Novak hablaba de la organización en una mezcla de esquemas y gráficos de conceptos que tenían relación entre sí. Su conexión era mucho más directa gracias al uso de proposiciones, consideradas como puente de enlace entre un dato y otro.
Sa yaco me kilai vakalevu sara na vakasama vou oqo, ni sa vukea na kena kilai na itukutuku ena kena soli e dua na veivakauqeti rawarawa. Ena gauna vata ga, e dua na ulutaga dredre sara e "rawarawa", baleta ni rawa ni vakamacalataki ena o lalai ka sinai ena kila ka. Me kena ikuri, a lako mai na rabailevu ki na kena e ra, ka mokulaka e dua na vakasama levu ka vukica me dua na vosa rawarawa.
Yavu ni kena caka na mape ni vakasama
E dina ga ni rawa ni o cakava mai na rara na nomu mape, keimami kila ni vica na ka e rawa ni ra cakava. Me kena ikuri, eda sotava tiko e dua na gauna ni tekinolaji, ka vakatakilakilataki ena totolo kei na kila buli, ka rawa ni vakavurea e dua na mape ni vakasama ka vakacurumi ga kina na vosa eso.
Sa ka bibi me da kila ni dina ga ni dau vakarawarawataka na cakacaka na iyaya ni cakacaka oqo, era sega ni cakava kece vei iko. E dodonu mo kila vakavinaka ka kila vakavinaka na ka e tiko ena mape ni vakasama o ya me rawa kina ni o raica eso na cala (e dau laveti ira tikoga na tekinoloji), ka me kena ikuri, na ikarua ni nomu cakacaka o ya mo vakamacalataka na ka eda raica tiko na qarakau e cakava tiko na ivolakerekere.
Ni keitou kila ni o ya, keitou sa dolava na nomu vakasama ki na dua na vuravura e rawa ni yaco, ka vakaraitaka vei iko na iyaya cecere oqori ka yaga sara me caka kina na mape ni vakasama.
1. Lucidchart
Sa vakasamataki me dua vei ira na yavu vinaka ka taucoko sara me caka kina na mape ena veigacagaca taucoko ni ilawalawa vakacakacaka, Lucidchart vakayagataka e dua na soqo ni veitokani ka rawarawa me tuvai na ituvatuva kei na mape ni vakasama. Ena vakaiyalayala ga na nomu cakacaka ena nomu digitaka na iyaloyalo ka na cokoti vata na droini kei na kena iwalewale.
E dua vei ira na vakasama taleitaki ka rairai totoka nei Luseidchart o ya ni vakatara mo tauyavutaka ga na nomu valenivola ni ivakaraitaki, baleta ni ra vakasaurarataki iko na vo ni yavu mo tudei ena ituvatuva taumada, na kena oqo ena vakatara mo bulia na ituvatuva me vaka na nomu gagadre.
Por si fuera poco, permite que terceros puedan aportar ideas, pues puedes compartir tu trabajo en tiempo real y, personas con más conocimiento o una visión más amplia del espectro, pueden darle ese toque que le hace falta a tu trabajo.
2. Bose vata
E dua vei ira na ka taleitaki duadua ena Cosomu sai koya ni rawa kina vei ira e vica na tamata me ra cakacaka ena gauna vata ga ena kena kilai e dua na mape ni vakasama. Na yali sai koya ni "dua ga na tamata e cakava na cakacaka", eke e rawa ni o cakacaka ena dua na ilawalawa, o ira vakayadua era cau mai vakaikoya. E sega ni saumi na iyaya ni cakacaka, e dina ga ni vakaiyalayala, ka galala sara ga vei ira era taura na kena ivakadewa saumi.
3. Miro
E tiko kina e dua na ilawalawa vakasakiti ni yavu taumada mo veisautaka ni o taipataka. Ena gauna ni mate oqo, era sa vakayagataka vakalevu sara na parofesa baleta ni rawa ni rawarawa na veisoqaqaravi ena initaneti. Ena rawa kina vei iko mo tuvanaka na itukutuku ka tuvanaka na veivakasama eso.
4. iTukutuku 2 ni Mape ni Vakasama
Sa ikoya e dua na ivolakerekere sega ni saumi ka vakarautaka vakaikoya na itukutuku mo "vagalalataka" kina. Na nomu cakacaka mo solia vua na vakasama: ena cakava na kena vo.
5. XMind
Kila talega na veivuke ena kena cakava na mape ni vakasama, XMind permite compartir los mapas, imprimirlos y generarlos en diversos formatos. Se centra en la colaboración y el trabajo en equipo, así que todos los involucrados en la investigación pueden ir dejando un poquito de sí en la imagen.
6. SmartDraw
SmartDraw se adapta a las necesidades del usuario. De aquí pueden salir los mapas conceptuales más sencillos o los más complejos; todo depende del tema.
Ni o vakacuruma oti na itukutuku o gadreva mo tiki ni mape, na nomu cakacaka mo digitaka na kena ivakarau ni kena irairai. Na parokaramu e sa na vakatulewa ena kena tuvai veitikina kei na isema dándote la oportunidad de editarlos, claramente, aunque probablemente no lo hagas porque los resultados instantáneos son increíbles.
E vakarautaka e dua na sala vinaka ka rawarawa me vakayagataki ka tiko kina e dua na ilawalawa levu na ivakaraitaki vakarautaki taumada e rawa ni o vakatagitaka.
7. Canva
Era cati mai vei ira na daudroini dina kei ira na daulomani mai vei ira na dauvakatekivu, Canva e dua na ituvatuva ena initaneti ka cakacaka talega me dua na kerekere ka sega ni saumi, e dina ga ni tiko na kena vakatabui eso ka rawa ni o vakayagataka ena nomu sausaumi.
Consta de un compilado inmenso de imágenes editables que cuenta con cerca de 200 plantillas para lograr un mapa conceptual, aunque también puedes generarlo desde cero usando todas las imágenes que te ofrece para hacerlo.
E umani tu ena Canva e dua na ivurevure levu ni iyaloyalo, ibulibuli, ivakaraitaki, qaqana kei na so tale, ka na vukei iko mo rokataka ka vakaibalebaletaka na mape ni nomu vakasama. Me kena ikuri, ena rawa talega kina vei iko mo cakacaka vata vakatimi ena kena tauyavutaki.